اثر نوع کود نیتروژنی و شوری بر غلظت و الگوی جذب نیتروژن در گندم

به منظور بررسی تاثیر شوری آب آبیاری و نوع کود نیتروژنی بر الگوی جذب نیتروژن توسط گندم، آزمایشی مزرعه‌ای در قالب کرت‌های یک بار خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه سطح شوری آب آبیاری 70/1، 22/7 و 12 دسی­زیمنس بر متر و دو نوع کود نیتروژنی ( اوره و سولفات آمونیوم) با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز ملی تحقیقات شوری واقع در شهرستان اشکذر از توابع استان یزد انجام شد. مقدار کود نیتروژنی مصرفی معادل 105 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بود. در مراحل پنجه‌زنی، ساقه‌روی، گلدهی و برداشت وزن خشک و غلظت نیتروژن اندام هوایی اندازه­گیری شد. نتایج نشان داد که غلظت نیتروژن در اندام هوایی گندم، در مراحل اولیه رشد حدود 5 درصد بود و با نزدیک شدن به مرحله برداشت به یک درصد کاهش یافت. مقدار برداشت نیتروژن از خاک بسته به مقدار کود نیتروژن مصرفی و شوری آب آبیاری از 81 تا 189 کیلوگرم در هکتار نیتروژن متغیر بود، اما نوع کود نیتروژنی تاثیر معنی‌داری بر مقدار آن نداشت. با افزایش سطح شوری و با کاهش میزان مصرف کود نیتروژنی، مقدار ماده خشک اندام هوایی و در نتیجه مقدار برداشت نیتروژن کاهش یافت. با توجه به این­که کمتر از 15 درصد از نیتروژن جذب شده از خاک در فاصله کاشت تا پنجه‌زنی اتفاق افتاد، بنابراین نتیجه‌گیری می‌شود که در شرایط مشابه این پژوهش، حداکثر میزان مصرف کودهای نیتروژنی تا زمان پنجه‌زنی معادل 15 درصد از کل کود مصرفی باشد. همچنین، بخش عمده کود نیتروژنی (85 درصد) از زمان اواسط پنجه‌زنی به بعد مصرف گردد.